چرا در ایران اخبار منفی بازتاب بیشتری دارند؟/ کامبیز نوروزی پاسخ می دهد

این روند واقعاً در حال ضربه زدن به امنیت ملی ما است. یعنی وقتی مخاطب ایرانی صدا و تصویر جامعه خودش را از صدا و سیمای کشور خودش نمی گیرد، معلوم است که به رسانه بیگانه مراجعه می کند.

یک حقوقدان رسانه با بیان این که در همه جای دنیا خبرهای منفی بازتاب بیشتری دارند و این جزو طبیعت رسانه است، گفت: در مقطع فعلی شاید یکی از دلایل این امر  این باشد که در حال حاضر جوّ نارضایتی در جامعه وجود دارد و مردم جز به برخی خبرهای ورزشی و هنری که عمدتاً نقش سیاست در آن کمتر است، به خبرهای خوب دیگر توجه نمی کند.

کامبیز نوروزی  در پاسخ به این سوال که چرا در رسانه های ما خبرهای منفی یا بد مخاطب بیشتری دارند، گفت: جواب این سوال ساده است؛ اول  به این دلیل که اخبار منفی ارزش خبری بیشتری دارد و دوم این که این اخبار کمیاب تر هستند. به عنوان مثال، این که هواپیمایی با موفقیت به زمین نشست خبر مثبتی است ولی روزی هزاران هواپیما در دنیا با موفقیت به زمین می نشینند اما در سال ممکن است تنها چند هواپیما سقوط کنند. بنابراین این خبر تبدیل به خبر کمیاب می شود و پر مخاطب می شود.

وی ادامه داد: بحث دوم جاذبه خبری است؛ اصولاً عناصر دراماتیک خبرهای منفی از خبر های مثبت بیشتر است. البته برخی خبرهای مثبت هم هستند که جنبه دراماتیک دارد؛ مانند صعود تیم ملی فوتبال به جام جهانی یا بردن اسکار؛ ولی اصولاً خبر منفی جذاب تر است. شما وقتی در حال عبور از پیاده رو هستید ممکن است گپ و گفت و شادی عده ای نظر شما را جلب نکند اما وقتی همین عده مشغول دعوا کردن با هم باشند نظر شما جلب می شود.

نوروزی اظهار داشت: بنابراین این محدود به ایران نیست و در همه جای دنیا این گونه است که خبرهای منفی بازتاب بیشتری دارند و این جزو طبیعت رسانه است.

این حقوقدان رسانه ابراز داشت: اما در مقطع فعلی شاید یکی از دلایل این باشد که در حال حاضر یک جوّ نارضایتی در جامعه وجود دارد و مردم جز به برخی خبرهای ورزشی و هنری که عمدتاً نقش سیاست در آن کمتر است، به خبرهای خوب دیگر توجه نمی کند. شاید هم جامعه ما استعدادش در «اندوه جمعی» بیشتر از شادی جمعی باشد و علتش هم این باشد که ما به غیر از یکی دو مورد، مراسم «شادی رسمی» نداریم. مردم در عاشورا و ایام مذهبی، اندوه جمعی دارند ولی روزی نیست که شادی رسمی داشته باشند. البته این مربوط به جمهوری اسلامی هم نیست از قدیم این گونه بوده است.

وی با طرح موضوع مرجعیت رسانه در فضای رسانه ای کشور گفت: مساله مهم تری که در مورد رسانه های داخل ایران مطرح است، موضوع مرجعیت خبری است؛ این که در ایران در حال حاضر مرجعیت خبری در اختیار کدام رسانه ها است و تلویزیون، مطبوعات، خبرگزاری ها، فضای مجازی، اپلیکیشن ها و... کدام یک از این ها مرجعیت رسانه ای را دارند؟ واضح است که در حال حاضر بخش عظیمی از این مرجعیت در اختیار فضای مجازی و شبکه های خارجی است.

این حقوق دان رسانه تاکید کرد: دلیل این امر هم ناکارآمدی شدید سیستم رسانه رسمی کشور است که شامل تلویزیون و بیشتر رسانه های داخلی می شود؛ مردم امروز اعتمادی به این رسانه های رسمی ندارند. در همین اتفاق کشتی سانچی مردم هیچ اعتمادی به رسانه های داخلی نداشتند، در حالی که این موضوع نه  سیاسی بود و نه داخل مرزهای ایران اتفاق افتاده بود و جایی رخ داد که شما نمی توانید مثلا به  آتش نشانی بگویید چرا دیر رسیدید؟! این یک موضوع بین المللی است که اساساً امکان دروغ گویی در مورد آن وجود ندارد، دوربین های مختلف آن را ضبط کرده اند و کشورها و رسانه های بین المللی در گیراین ماجرا هستند و شرکت های بیمه کوچکترین موارد را بررسی می کنند. اما با این حال مردم خبرهای خود را از رسانه های دیگر می گرفتند. همین موضوع هم باعث دامن زدن به شایعات شد.

وی در ادامه در خصوص علت این وضعیت گفت: مشکل اساسی رسانه های ما غیر حرفه ای گری است. وقتی یک رسانه به دلایل مختلف غیر حرفه ای شد؛ تمام عناصر از آزادی و استقلال رسانه ها تا فنون حرفه ای گری در ناکارآمدی آن دخیل می شود. وقتی شما قصد دارید روزنامه ای منتشر یا در تلویزیون خبر پخش کنید این اخبار باید چگونه باشد که مخاطب را جذب کند؟ مردم تلویزیون یا هر رسانه دیگر را فقط با خبرش نمی شناسند، بلکه به مجموعه برنامه ها پرداخت هایش می شناسند. کلیت یک رسانه است که به مخاطب حس اعتماد می دهد؛ درست مانند ویترین یک مغازه. یک ویترین خوب کفش فروشی به شکلی است که حتی اگر شما نیاز به خرید کفش هم نداشته باشید وقتی از کنارش عبور می کنید نظر شما را جلب  و چند دقیقه شما را پشت ویترین متوقف می کند و شاید هم داخل مغازه شوید. در آن لحظه چون نیاز ندارید کفش را نمی خرید اما چند ماه دیگر که می خواهید کفش بخرید مستقیم به سراغ همان مغازه می روید. رسانه هم عیناً همین است.

نوروزی با بیان این که من امروز مقصر  بخش عمده ای از مشکلات کشور در حوزه رسانه را صدا و سیما می دانم، گفت:  تلوزیون عملاَ همه صدا ها را حذف کرده است و کاملاً تک صدایی اداره می شود. تلویزیون 20 سال است که تریبون عده خاص است که حتی تمام یک جناح را هم در بر نمی گیرد بلکه بخش کوچکی از یک جناح سیاسی است. بنابراین وقتی حتی صدای بخش بزرگی از حکومت هم نیست پس صدای مردم که به هیچ وجه نمی تواند باشد.

وی با بیان اینکه این روند در حال ضربه زدن به امنیت ملی ما است، تصریح کرد: وقتی مخاطب ایرانی صدا و تصویر جامعه خودش را از صدا و سیمای کشور خودش نمی گیرد، معلوم است که به رسانه بیگانه مراجعه می کند. دنیای امروز نه تنها دنیای 20 سال پیش بلکه دنیای 2 سال پیش هم نیست. 20 سال پیش ما نمی توانستیم راحت بفهمیم که مثلا روزنامه «فیگارو» چه محتویاتی دارد. مگر آن که یک رسانه داخلی هر مقدار از مطالب این روزنامه را دوست داشت ترجمه و منتشر می کرد، اما امروز این گونه نیست وبه راحتی روزنامه ها و شبکه های خبری دنیا در دسترس است و  هر فردی که یک مقدار زبان بداند آن را ترجمه می کند و در اختیار دیگران قرار می دهد. این عملکرد بد رسانه های ما باعث شده است که مردم تصویرشان را درست از رسانه هایی بگیرند که نیت خوبی نسبت به ما در سرندارند؛ این یعنی این که شما شیپور را دست رقیب داده اید.

  جماران ،