بررسی الواح هخامنشی فرصتی برای بازخوانی تاریخ

بازگشت ۱۷۸۳ لوح هخامنشی پس از سالها به ایران اسلامی و نمایش برخی از آنها در موزه های استان ها، فرصتی مناسب برای بازخوانی تاریخ و هویت ایرانی توسط محققان و پژوهشگران است.

 بازگشت ۱۷۸۳ لوح هخامنشی ایران از آمریکا بعد از پیگیری و رایزنی‌های فراوان دیپلماسی و فرهنگی یکی از مهم‌ترین خبرهای حوزه میراث فرهنگی کشور است که در رسانه‌های داخلی و خارجی بازتاب فراوانی داشته است.

این الواح باستانی در سال ۱۹۳۷ برای اهداف تحقیقی به دانشگاه شیکاگوی آمریکا به امانت داده شد.

علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در خصوص الواح هخامنشی بازگشته به ایران گفته است: هنوزچند هزار لوح دیگر در آمریکا مانده و امیدواریم در پارت های بعدی این الواح به کشور برگردد هر چند بسته بندی این الواح که زمان بر است، در حال انجام بوده و این قول را داده‌اند که بقیه را هم به کشورمان برگردانند.

مونسان گفته است: بازگشت این الواح اتفاق مبارکی پس از حدود ۸۴ سال است که توسط دولت ایران الواح به شکل امانی به دانشگاه شیکاگو برای مطالعات داده شد. متن این الواح به خط میخی و زبان عیلامی است که خوشبختانه با تلاش‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزارت امور خارجه و معاونت حقوقی ریاست جمهوری، پس از ۸۴ سال به کشور برگردانده شدند.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تصریح کرد: این الواح علاوه بر اینکه به لحاظ قدمت اهمیت دارند، نشان‌دهنده تمدن بیش از ۲۵۵۰ ساله کشورمان است که موضوع راه‌ها، مبادلات مالی و حتی میزان کارکرد کارگران در آن ثبت شده که نشان می‌دهد در آن دوران حقوق تمامی کارگران ثبت و به موقع پرداخت می شده است.

مونسان اظهار کرد: موضوعات اجتماعی بر روی این الواح ثبت و ضبط شده و این ۱۷۸۳ لوح به دلیل آنکه تمدن بزرگ کشورمان را نشان می‌دهد اهمیت زیادی دارد.

نوکنده: الواح پس از یک پرونده پیچیده قضائی به ایران بازگشت

جبرئیل نوکنده رئیس موزه ملی ایران هم در حاشیه رونمایی از الواح هخامنشی «گل نبشته های باروی تخت جمشید» در قزوین اظهار داشت: اطلاعات حاصل از گل نبشته های هخامنشی درک عمیقی از هنر، اقتصاد و اجتماع دوره هخامنشیان را در اختیار ما می‌گذارد که این الواح پس از یک پرونده پیچیده قضائی و صدور رأی به نفع ایران به کشورمان برگردانده شده است.

رئیس موزه ملی ایران گفت: الواح هخامنشی شامل بیش از ۳۰ هزار قطعه انواع لوح گلی و سنگی هستند که اسفند سال ۱۳۱۱ به خط عیلامی و میخی کشف شدند و سه سال بعد با توافق دولت وقت ایران و آمریکا برای انجام امور پژوهشی و مطالعاتی و رمزگشایی و ترجمه متون درج شده در آنها به طور امانت به مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو امانت داده شد.

 

نوکنده تصریح کرد: در این الواح تمام اسناد مالی و حساب داری و حقوقی مربوط به کارگران تا مقامات ارشد حکومتی و پادشاهان به صورت روزانه ثبت شده است.

رئیس موزه ملی ایران اظهار داشت: بازگشت الواح هخامنشی در چندین مرحله به کشور صورت گرفته به طوری که در سال ۸۳ برای بازگشت بخش دیگری از این الواح توافق شد اما
آمریکایی‌ها به بهانه‌های مختلف از تحویل آن خودداری کردند تا سرانجام موضوع در دادگاه مطرح شد که فرآیند بررسی حقوقی در دادگاه حدود ۱۴ سال طول کشید و سرانجام با رای دادگاه  شاهد بازگشت این آثار ارزشمند به کشور بودیم.

نوکنده یادآور شد: یکی از کارهای خوبی که آغاز شده برپایی نمایشگاه‌های موقت برای عرضه آثار ارزشمند ملی و بین المللی است تا مردم نقاط مختلف کشور بتوانند به راحتی از این آثار دیدن کرده و با هویت تاریخی و فرهنگی خود آشنا شوند و نمایشگاه‌های موقت خون تازه ای برای موزه‌ها هستند تا این مکان‌ها رونق بیشتری پیدا کنند.

وی اضافه کرد: برای برگزاری نمایشگاه‌های موقت از آخرین یافته‌های باستان شناسی در موزه‌های مختلف کشور آمادگی لازم وجود دارد و این کار در سراسر کشور ادامه خواهد یافت.

قزوین تا مهرماه میزبان الواح هخامنشی

علیرضا خزائلی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین هم در این باره به خبرنگار مهر گفت: الواح به نمایش گذاشته شده در قزوین شامل ۴۰ قطعه از الواح هخامنشی بازگشته از آمریکا به ایران است.

وی افزود: این الواح حاوی اطلاعات با ارزشی از نحوه پرداخت دستمزد و تاریخ آن، تعداد صنعتگران و کارگران ایرانی و غیرایرانی، چگونگی جابه‌جایی کالاها، غلات، میوه‌ها، حیوانات، هزینه‌های سفر و گزارش‌های سالانه، اطلاعات مفید اماکن تاریخی همچون اشاره به شهر شیراز، شکل و نوع بایگانی‌ها، نام ایزدان، اسامی خانواده پادشاهی و همچنین مقامات حکومتی دوران هخامنشی به خط عیلامی هستند و تاریخ‌گذاری آنها به اواسط دوران حکومت داریوش اول هخامنشی مربوط می‌شود.

۴۰ لوح رونمایی شده تا مهرماه امسال در موزه شهر قزوین برای بازدید عموم به نمایش گذاشته می‌شود که این آثار از نمونه‌های پر بازدید ملی است.

بازگشت آثار تاریخی ارزشمند کشور از اقصی نقاط جهان و حفظ هویت‌های فرهنگی و تاریخی خبر مسرت بخشی است که می‌تواند غرور ملی را تقویت کرده و زمینه آشنایی بیشتر مردم با این فرهنگ غنی را بیشتر کند.

برپایی نمایشگاه از آثار تاریخی بازگشته به کشور و نمایش آن در موزه‌های استانی کار خوبی است که می‌تواند زمینه آشنایی آسان مردم نقاط کشور با میراث گهربار کشور را مهیا کند.

مهر