جایگاه پسماند محمدآباد، زخمی بر پیکر دشت قزوین
جایگاه پسماند محمدآباد که با شیوع ویروس کرونا بنابر دستورالعمل‌های جدید به صورت موقت تعطیل شد، هم اینک براثر وضعیت نامناسب و بوی بد خود به عفونتی چرکین بر پیکر دشت قزوین تبدیل شده است.
به گزارش ایرنا، از سال ۹۲ که این جایگاه با عنوان مجمتع بازیافت زباله در قزوین شروع به کار کرد هیچکس گمان نمی‌برد که به زودی ظرفیت آن به پایان رسیده و خود به یک معضل جدی محیط زیستی و بهداشتی برای استان تبدیل شود.
این سایت که بعد از چند سال فعالیت با چالش‌های جدی در حوزه تخریب محیط زیست، ورود شیرآبه به سفره‌های زیرزمینی، دفن زباله به جای فرآوری و تبدیل آن مواجه است هم اینک بوی بد آن تا چندین کیلومتر ساکنان روستاها و شهرهای اطراف را آزار داده و ساماندهی آن به یکی از مطالبات اصلی مردم شهرستان بویین زهرا و روستای محمدآباد تبدیل شده است.
از سوی دیگر، انتشار اخباری مبنی بر ورود شیرآبه‌های آلوده از این سایت به منابع آب زیرزمینی و احتمال برخی کم کاری‌ها و سهل انگاری‌ها در مدیریت و ساماندهی این مجموعه باعث شده است که دستگاه قضایی استان به این موضوع ورود کرده و ساماندهی آن را از منظر حقوق عامه به جد مورد پیگیری قرار دهد.
از این رو، جمعی از مقامات و مسوولان ارشد قضایی و اجرایی استان از جایگاه پسماند محمدآباد بازدید کردند تا با استفاده از خرد جمعی، هرچه سریعتر برای حل چالش‌ها و معضلات این سایت تصمیم گیری کنند.
کمبود اعتبار، مانع اصلی ساماندهی جایگاه پسماند محمدآباد
استاندار قزوین در این خصوص گفت: طبق نظر کارشناسان برای ساماندهی جایگاه پسماند محمدآباد و تبدیل آن به یک مرکز پاک و سالم از نظر محیط زیست به یک سرمایه گذاری گسترده و نزدیک به هزار میلیارد تومان اعتبار نیازمند هستیم.
هدایت الله جمالی پور افزود: در این شرایط اقتصادی با وضعیت بودجه و اعتبارات محدود و تحریم‌های ظالمانه دشمنان تامین این اعتبار کار سختی است و به نظر می‌رسد باید اقدامات مقطعی کوتاه مدت دیگری برای کاهش آلودگی‌های این مرکز انجام شود.
استاندار قزوین با اشاره به هدف این بازدید که به همراه مقامات ارشد استان صورت گرفت، گفت: در بازدید گذشته، وعده داده بودیم که مجددا جلسه‌ای را برای پیگیری مشکلات و نقاط ضعف این مجموعه برگزار خواهیم کرد که امروز محقق شد و جمعی از مسوولان با حضور رییس کل دادگستری استان، دادستان و شهردار قزوین از این سایت بازدید کردیم.
جمالی پور با اشاره به تعطیلی موقت این سایت براثر کرونا، افزود: شیوع کرونا موجب شد بسیاری از اقدامات و ماموریت‌ها معطل بماند که یکی از آنها تفکیک زباله در مرکز پسماند بود که به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی با دستور سازمان محیط زیست و هماهنگی وزارت بهداشت فعلا تعطیل شده است.
وی اضافه کرد: همین تعطیلی موقت باعث شده، جایگاه پسماند محمدآباد با شرایط جدیدی مواجه شود و تا حدودی به آلودگی بیشتر محیط زیستی منتج گردد و بوی آن مسیر بویین زهرا به قزوین و ساکنان محمدآباد را تحت تاثیر قرار دهد.
زباله ۲۰۰ روستا و ۲۳ شهر در مرکز محمدآباد، جمع آوری و مدیریت می‌شود
استاندار قزوین با بیان اینکه جایگاه پسماند محمدآباد، یکی از مراکز مهم جمع آوری زباله کشور است، افزود: زباله ۲۰۰ روستا و ۲۳ شهر در این مرکز جمع آوری و مدیریت می‌شود که اصل این کار بسیار ارزشمند است و موجب تجمیع زباله استان در یک نقطه و مدیریت بهتر آن می‌شود.
جمالی پور در خصوص مصوبات بازدید از جایگاه پسماند محمدآباد، گفت: در این بازدید، مسایل و مشکلات سایت مورد بررسی قرار گرفت و قرار شد معاون عمرانی استاندار با دستگاه‌های ذیربط جلساتی را در خصوص نحوه ساماندهی این مرکز منعقد کنند و نتایج آن را در کارگروه پسماند استان برای اصلاح شرایط این مرکز و اتخاذ تصمیم نهایی مطرح نمایند.
وی با بیان اینکه دغدغه همه مسوولان استان، اصلاح این مرکز است، اضافه کرد: دغدغه جدی امروز استان، ساماندهی پسماند محمدآباد است و مردم عزیز باید بدانند این مساله به عنوان یک اولویت در دستور کار ما قرار دارد.
این مسوول گفت: جلسات متعددی در این خصوص گذاشته شده ولی چون شرایط کشور از لحاظ اعتباری مناسب نیست و پسماند این مرکز نیز طی سال‌های اخیر دپو شده، نیازمند به سعه صدر بیشتری برای حل مشکلات این مرکز هستیم.
بابت کوتاهی‌های صورت گرفته در این سایت از مردم عذرخواهی می‌کنیم
استاندار قزوین اضافه کرد: ما همیشه از مردم عذرخواهی کرده‌ایم و وظیفه خود می‌دانیم از شهروندان بابت کوتاهی‌هایی که در ساماندهی این مجموعه اتفاق افتاده است، پوزش بخواهیم.
جمالی پور با بیان اینکه البته این کوتاهی‌ها ناشی از سهل انگاری مسوولان نیست، گفت: ما همه در ساماندهی این مجموعه، هم فکر هستیم و خود را مسوول می‌دانیم ولی شرایط کشور موجب شده نتوانیم عهد و پیمان خود با مردم را اجرایی کنیم.
وی اضافه کرد: مردم استان به ویژه ساکنان بویین زهرا و حول این مرکز بدانند ساماندهی این مرکز و جلوگیری از گسترش آلودگی، دغدغه جدی همه مسوولان اجرایی و قضایی استان است و امیدواریم در جلسات آتی تصمیمات اجرایی بهتری در جهت کاهش آلودگی این مرکز و مناسب سازی آن بگیریم.
واگذاری سایت محمدآباد با ترک تشریفات و بدون انجام مناقصه
استاندار قزوین گفت: هم اینک به دنبال جذب سرمایه گذار هستیم و چندین فراخوان برای دعوت از سرمایه گذاران با قائل شدن امتیازاتی منتشر کرده ایم.
وی گفت: حتی اجازه داده ایم پروسه واگذاری این مرکز، خارج از روال اداری و برگزاری مناقصه انجام شود؛ ما هر کاری از دستمان برآید و هرآنچه که قانون به ما اجازه دهد برای ساماندهی این مرکز انجام خواهیم داد.
جمالی پور افزود: حاضر هستیم حتی با هماهنگی مسوولان نظارتی و قضایی تصمیمات فراتر از قانون بگیریم برای اینکه این مرکز هرچه سریعتر ساماندهی شود.
وی گفت: مردم عزیز باید بدانند خدمتگذاران آنها نسبت به عهد خود، صادق هستند ولی شرایط کشور باعث می‌شود که ما نتوانیم به موقع به عهد و تعهدی که به مردم داده‌ایم عمل کنیم.
این مسوول افزود: ما حتما در شرایط جدید، تصمیمات جدیدتری را خواهیم گرفت و تلاش خواهیم کرد که شرایط این مرکز با رعایت دستورالعمل‌ها و ضوابط بهداشتی محیط زیست و وزارت بهداشت مناسب شود.
جمالی پور خاطر نشان کرد: ما برای اینکه بتوانیم این مجموعه را به سرعت ساماندهی کنیم از تمامی ابزارهای قانونی استفاده می‌کنیم حتی حاضریم سرمایه گذاران را بدون تشریفات قانونی دعوت کنیم و ماموریت ساماندهی این طرح را با هماهنگی دستگاه‌های نظارتی به آنها واگذار نماییم.
اجازه آلودگی سفره‌های آب زیرزمینی را در این سایت نمی‌دهیم
استاندار قزوین گفت: عزم مسولان اجرایی، نظارتی و قضایی استان از رییس کل دادگستری، دادستان، بازرسی، مدیران ذیربط استانداری و... برای ساماندهی این مرکز جدی است ولی شرایط سخت کشور مانع تحقق و کندی اجرای این هدف می‌شود.
وی افزود: امیدواریم بتوانیم در فرصت پیش رو تصمیمی بگیریم که به کاهش آلودگی و بهسازی این مرکز منجر شود ولی به مردم قول می‌دهیم اجازه نخواهیم داد این مرکز آلودگی زیرزمینی ایجاد کند.
جمالی پور گفت: اجازه نخواهیم داد آلودگی این مرکز، سفره‌های آب زیرزمینی استان را که یکی از دغدغه‌های همه مردم و مسوولان است، آلوده کند و بر آب کشاورزی و شرب مردم تاثیر بگذارد.
روزانه ۳۵۰ تن زباله در مرکز پسماند محمدآباد تلمبار می‌شود
رییس کل دادگستری قزوین ضمن اینکه ورود جدی‌تر رسانه‌ها به مباحث حقوق عامه و بیت المال را خواستار شد، گفت: مسوولان دادگستری استان سال ۹۷ یک بازدید از این مجموعه داشتند و سال ۹۸ هم استاندار قزوین از این مجموعه بازدید کرد ولی متاسفانه مصوبات این بازدیدها پیگیری نشد و به صورت جزیره ای عملیاتی گردید.
حجت الاسلام نورالله قدرتی گفت: دستگاه قضا در کارگروه مدیریت پسماند استان عضویتی ندارد از این رو تاکنون به بررسی مشکلات و معضلات این جایگاه ورود نکرده بود.
وی اضافه کرد: راه اندازی این سایت در اصل، کار بزرگی است و کمتر استانی چنین مجموعه‌ای احداث کرده است و باید از بنیانگذاران آن قدردانی کنیم.
قدرتی گفت: برای این مجموعه اگرچه زحمت‌های زیادی کشیده شده است ولی نواقصی هم دارد و ورودی زباله و پسماندهای بیمارستانی و صنعتی به آن، متناسب با امکانات مرکز نیست.
این مسوول افزود: این مرکز امکان بازیافت ۴۰۰ تن زباله را دارد درحالیکه روزانه ۷۰۰ تا ۷۵۰ تن زباله وارد می‌شود و این مرکز روزانه ۳۵۰ تن در بازیافت زباله عقب است و همیشه این مقدار زباله در آن تلمبار می‌شود.
وی گفت: متاسفانه بعد از شیوع کرونا براثر دستورالعمل ابلاغی، بازیافت زباله در این مرکز طی ۲۰ روز اخیر انجام نشده است و زباله‌های دریافتی روی هم دپو شده و کوهی از زباله شکل گرفته است.
مسوولان مرکز پسماند محمدآباد باید پاسخگو باشند
رییس کل دادگستری استان قزوین گفت: به گفته کارشناسان، حدود ۷۰ درصد زباله تر می‌تواند به کمپوست تبدیل شود درحالیکه کمپوست‌های تولیدی این مرکز برای جهاد کشاورزی قابل استفاده نیست و باید پرسید وقتی کمپوست‌ها قابل استفاده نبوده‌اند به چه دلیل تولید کمپوست صورت گرفته و برای آن هزینه شده است؟
قدرتی گفت: دستگاه قضایی به این موضوع ورود کرده و سازمان بازرسی استان باید بررسی کند که آیا روند قانونی در واگذاری سایت صورت گرفته است و به چه دلیل برای تولید کمپوست فاقد استاندارد هزینه شده است؟
وی با بیان اینکه باید از ظرفیت بخش خصوصی در مدیریت این مجموعه استفاده شود که برای آنها نیز منفعت دارد، افزود: بعد از مصوبات سفر استاندار در سال گذشته، ۲ بار برای واگذاری این مرکز فراخوان داده شده است اما متاسفانه هیچ سرمایه گذاری اعلام آمادگی نکرده است.
رییس کل دادگستری استان قزوین گفت: با این وجود، آیا شهرداری‌ها و سازمان همیاری شهرداری‌های استان که مدیریت این مجموعه را برعهده دارند چون سرمایه گذاری پیدا نمی‌شود دیگر مسوولیتی در قبال آن ندارند و باید به همین شکل زباله‌ها دفن شود؟
وی گفت: البته این قابل قبول نیست و خود شهرداری‌ها باید دست به دست هم دهند و کمک کنند تا این مشکل حل شود.
قدرتی با اشاره به مصوبات بازدید از جایگاه پسماند محمدآباد، گفت: در این بازدید، متوجه شدیم نه تنها وضعیت این سایت نسبت به سال‌های گذشته بهتر نشده بلکه بدتر هم شده است و دپو کردن زباله‌ها به شکل یک کوه ادامه دارد.
وی خاطر نشان ساخت: در این بازدید، مقرر شد که کارگروه مدیریت پسماند استان ظرف ۱۰ روز آینده با حضور دستگاه‌های قضایی، سازمان بازرسی، نظارتی و اطلاعاتی به عنوان عضو کارگروه، تشکیل جلسه دهد و با یک کار کارشناسی با حضور رییس کل دادگستری و استاندار قزوین در این خصوص تصمیم گیری نهایی را به عمل آورد.
این مسوول افزود: همچنین مصوب شد اگر لازم باشد بازدیدهایی از مجتمع‌های بازیافت استان‌های تهران، مشهد و اصفهان که از استان قزوین در این زمینه موفق‌تر بوده اند انجام شود تا هرچه سریعتر نواقص این مجموعه شناسایی و مرتفع گردد.
قدرتی با بیان اینکه به زباله، طلای سیاه گفته می‌شود، افزود: این مرکز باید منشا درآمد برای متولیان آن – سازمان همیاری و شهرداری‌های استان- باشد درحالیکه هم اینک آنها در تامین هزینه این مرکز درمانده اند.
وی گفت:دریافت روزانه ۷۵۰ تن زباله می تواند منشا درآمد بالایی باشد یا حداقل مخارج خود مرکز را تامین کند در حالیکه هم اینک باید شهرداری‌ها از جای دیگر کسب درآمد کرده و برای این مرکز هزینه کنند.
این مسوول افزود:تحقق این هدف نیازمند یک حرکت جمعی، همکاری همگانی و نظارت بیشتر است که باید با همراهی تمامی دستگاه‌ها محقق شود.
تضییع حقوق بیت المال در مرکز محمدآباد را پیگیری می‌کنیم
رییس کل دادگستری استان قزوین گفت: ما نمی‌خواهیم کسی را از حیث کیفری بابت تخلفی که ممکن است در گذشته در این مجموعه اتفاق افتاده باشد تحت تعقیب قرار دهیم ولی اگر حقوق شهرداری‌ها و بیت المال تضییع شده باشد باید بازگردانده شود.
قدرتی افزود: من این قول را می دهم هرکسی که کوتاهی کرده و حقوق بیت المال و مردم را تضییع کره باید جبران خسارت کند و از این به بعد نیز یک مدیریت هماهنگ از حیث اجرایی، بهداشتی، نظارتی، محیط زیستی و حقوقی در این مجموعه اعمال شود.
وی گفت: جایگاه پسماند محمدآباد تنها مجموعه‌ای است که همه استان در آن شریک هستند و آیا همه استان نمی‌توانند این مجموعه را ساماندهی کنند؟ واقعا جای شرمندگی دارد و باید از همه مردم عذرخواهی کنیم.
این مسوول افزود: اگرچه دستگاه قضا تا به امروز در کارگروه پسماند استان عضو رسمی نبود تا در این مساله ورود کند اما در حیث نظارت عمومی، حقوق عامه و حفظ حقوق بیت المال می توانست نظارت بیشتری داشته باشد.
وی گفت: بهداشت، محیط زیست و سلامت مردم یک درد مشترک است و همه باید دست به دست هم داده و به عملکرد بهتر و تصمیمات مناسب تر در این زمینه دست یابیم.
قدرتی خاطر نشان ساخت: ما برای حل مشکلات این مرکز، زمان تعیین نمی‌کنیم ولی قول می‌دهیم وضعیت آن را هر ماه مستمرا پیگیری کرده و به مردم گزارش بدهیم.
اجازه انتقال زباله از خارج استان به این مرکز داده نمی‌شود
رییس کل دادگستری استان افزود: سازمان محیط زیست استان باید در این مرکز دوربین نصب کند تا هیچ زباله‌ای، خارج از استان اجازه ورود به سایت را نداشته باشد.
قدرتی گفت: اگر این سایت در آینده به سطح استاندارد مورد نظر دست یابد می‌تواند از استان‌های دیگر زباله دریافت کند و به منبع درآمدی برای شهرداری‌های استان تبدیل شود.
وی افزود: این در حالی است که این سایت در تجمیع و بازیافت زباله‌های خود استان درمانده است و چگونه می‌تواند زباله از استان‌های دیگر دریافت نماید و محیط زیست و آبهای زیرزمینی را آلوده نکند.
آلودگی آبهای زیرزمینی با شیرآبه پسماند محمدآباد تایید نشده است
رییس کل دادگستری استان قزوین گفت: هنوز مسجل نیست که آبهای زیرزمینی استان با شیرآب‌های این مرکز آلوده شده باشد.
قدرتی گفت: طبق نتایج آزمایشی که صورت گرفته هنوز به آبهای زیرزمینی استان خللی وارد نشده است که جای خوشحالی دارد.
وی اضافه کرد: کارگروه پسماند استان تصمیم گیری می‌کند که یک آزمایش فوق العاده دیگری با نظارت کارگروه انجام شود تا هم از آبهای زیرزمینی که سرمایه اصلی استان است حفاظت کنیم و هم معضلات دیگر این مرکز حل و فصل شود.
کمپوست تولیدی سایت محمدآباد باید به استاندارد لازم برسد
مدیر کل محیط زیست استان قزوین در این خصوص گفت: دفع پسماند، تابع شرایط خاصی است که براساس قوانین و مقررات سازمان حفاظت محیط زیست تحت عنوان مدیریت پسماند به دستگاه‌های مختلف ابلاغ شده و باید براساس آن برای مدیریت پسماند اقدام شود.
حسن عباس نژاد افزود: علیرغم کار خوبی که در استان در خصوص تجمیع پسماند انجام شده است ولی در لندفیل‌ها یا محل‌های دفع پسماند با مشکلاتی مواجه هستیم که باید آنها را مدیریت کنیم.
وی با اشاره به بازدید میدانی مسوولان ارشد استان از مرکز پسماند محمدآباد، گفت: باید کمیته ای در خصوص مشکلات این سایت تشکیل شود و در اسرع وقت موضوعات مربوط به پسماند صنعتی و لندفیل شهری قزوین را مورد بررسی قرار دهد و راهکارهای حل مشکلات آن را ارایه نماید.
عباس نژاد گفت: هم اینک مهمترین دغدغه ما در حوزه لندفیل شهری، میزان پسماند بازگشتی است که به دلیل رعایت نکردن ملاحظات زیست محیطی بیش از حد ظرفیت خود لندفیل است و باید حتما مدیریت شود.
وی گفت: همچنین موضوع مهمتر، مساله کمپوستی است که اینجا تولید می‌شود که باید به استاندارهای لازم برسد تا سازمان جهاد کشاورزی بتواند آن را مورد استفاده قرار دهد.
مدیر کل محیط زیست استان قزوین گفت:در پسماند صنعتی هم باید حتما ملاحظات مربوط به پسماند مایع و خود لندفیل رعایت شود و در راستای پایش و نمونه برداری اقدامات لازم صورت گیرد.
مدیریت جایگاه پسماند محمدآباد تنها برعهده شهرداری قزوین نیست
شهردار قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: شهرداری قزوین در حال حاضر در این سایت هیچ سمتی ندارد مگر اینکه سرمایه گذاری شهرداری از زمین، وسایل و خطوط محاسبه شود.
سیاوش طاهرخانی گفت: شهرداری قزوین از لحاظ سرمایه گذاری ۴۵ درصد در این مجموعه سهام دار است و نیاز است هم ما و هم سایر شهرداری‌ها سرمایه خود را تقویت کنند.
شهردار قزوین گفت: در مرحله بعد باید مدیریت این مجموعه با یک خرد جمعی به یک سرمایه گذار دارای اهلیت و توانمندی واگذار گردد تا برای حل مشکلات آن گام‌های بلندی برداشته شود.
شهردار قزوین گفت: احداث این مجموعه، کار عاقلانه‌ای در سطح استان بود و کمتر استانی چنین طرحی را اجرا کرده است.
وی اضافه کرد: هم اینک زباله ۲۳ شهرداری برای دفن در اینجا تحویل گرفته می‌شود و به لحاظ محیط زیستی بسیار کار ارزشمندی انجام شده است.
طاهرخانی در خصوص تعطیلی موقت این مرکز، گفت: بعد از شیوع کرونا دستورالعمل‌ها در حوزه پسماند کمی متفاوت شد ولی امیدواریم این مرکز در آینده بتواند با رعایت تمامی مسایل بهداشتی به نحو بهتری برای خدمات رسانی به شهروندان تلاش کند.
سایت پسماند محمدآباد اگرچه اقدام بسیار ارزشمندی در جمع آوری زباله‌های سطح استان در یک مرکز و نقطه است ولی متاسفانه ضعف مدیریت، نظارت ضعیف و فقدان سیستم‌ها و تکنولوژی‌های جدید موجب تبدیل آن به یک معضل زیست محیطی جدی برای استان شده است که در صورت رهاسازی آن به حال خود، خیلی زود آسیب‌های غیر قابل جبرانی برای محیط زیست و شهروندان به بار خواهد آمد.
