هشدار انتخاباتی؛ مراقب باشید مردم با صندوق رای قهر نکنند
تجربه انتخابات مجلس یازدهم و میزان پایین مشارکت مردم در آن که در همه ادوار انتخابات پس از انقلاب، کم‌سابقه و بلکه بی‌سابقه برآورد شده، نگرانی بسیاری از ناظران دلسوز را برانگیخته؛ میزان مشارکت در مقیاس کشوری ۴۲ درصد و متاسفانه در پایتخت با ۲۶.۲۴ درصد، کمترین میزان مشارکت همه ادوار بوده است.
به گزارش ایرناپلاس، این نگرانی با توجه به در پیش بودن انتخابات ۱۴۰۰ و لحاظ همه جوانب داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی کنونی، ابعاد تازه‌ای یافته و در میان صاحب‌نظران موجب طرح مباحث و تحلیل‌هایی درباره خطر قهر مردم با صندوق‌های انتخاباتی شده است.
درباره عوامل و پیامدهای حضور مردم در انتخابات و قهر احتمالی جامعه با این سازوکار، نکات و ملاحظاتی با تکیه بر تاریخ ۱۴ ماه نخست انقلاب و مشی امام(ره) و رهبری، ارائه می‌شود؛ با امید به اقدام و چاره‌اندیشی سریع همه کارشناسان.
۱. «جمهوری اسلامی» حاصل انقلابی است که حدود ۵۰ روز پس از پیروزی، راه‌حل صندوق آرا را برای تثبیت و تحکیم نظر اکثریت قاطع مردم برگزید و بی‌حرف و حدیث، مهر تائید بیشتر از ۹۸ درصد ملت را دریافت کرد؛ این اما تنها رکورد انقلاب اسلامی نیست؛ در فاصله ۱۰ ماه بعد، ۴ بار دیگر نیز مردم ایران، نقش و نظر خود را با مراجعه به صندوق آرا اعلام و اعمال کردند؛ انتخابات مجلس خبرگان بررسی نهایی قانون اساسی (۱۲ مرداد ۵۸)، همه‌پرسی قانون اساسی (آذر ۵۸)، نخستین دوره انتخابات ریاست جمهوری (بهمن ۵۸) و اولین دوره مجلس شورا (اسفند ۵۸).
این روند در ۴۰ سال بعد ادامه و در ۱۲ دوره انتخابات ریاست جمهوری، ۱۱ دوره مجلس و ۵ دوره خبرگان رهبری، ۵ دوره شورای شهر و چندین همه پرسی نمود یافت تا در عمل مسجل شود نظام جمهوری اسلامی حقیقتا مبتنی بر رای مردم است.
هیچ نظام یا انقلابی در دنیا نیست که در یکسال ۵ انتخابات مهم و سراسری در ۵ موضوع مختلف برگزار کرده باشد؛ برگزاری ۵ اقدام سراسری و مختلف مبتنی بر صندوق رای، از فروردین تا اسفند ۵۸ آن‌هم در جامعه‌ای که قرنها با رای و نظر مردم بیگانه بوده، یکی از شاهکارهای بزرگ انقلاب است که نه پیش از آن، نه در ۴۳ سال بعد در هیچ جای جهان تجربه نشد و احتمالا تا سال‌ها چون نگینی بر تارک تاریخ سیاسی دنیا خواهد درخشید.
در قانون اساسی نیز طبق اصل ششم، امور کشور باید به اتکاء «آراء عمومی» اداره شود؛ آن هم از راه انتخابات: انتخاب رئیس‌جمهوری، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر اینها، یا از راه همه‌پرسی.
۲. چنین سابقه‌ای نه از منظر آرایش و نمایش آماری و مسابقه مقایسه‌ها، که از آن مهمتر بیانگر نگاه رهبر و یاران انقلاب و نیز نخبگان سیاسی آن زمان در اعمال نظر مردم و مشارکت و مداخله تام و تمام آنان در سرنوشت کشور بوده است؛ از این منظر شاید بتوان صندوق آرا و مشارکت آگاهانه آحاد جامعه (از روستایی و شهری تا زن و پیر و جوان) را در تعیین سرنوشت خود مهمترین و حساس‌ترین میراث انقلاب ۵۷ و نظام برآمده از آن دانست.
۳. درباره نقش حیاتی و فیصله‌بخش صندوق آرا در حل‌وفصل اختلاف نظرها و اعمال اراده ملی در ساحت‌های متنوع سیاسی _ اجتماعی، بسیار سخن گفته شده است؛ مرور نظریات علوم اجتماعی، علوم سیاسی و حقوق اساسی نشان می‌دهد تا این لحظه، تنها راه‌حل بشری برای اداره نسبتا موفق و کم‌آسیب جامعه، تکیه به رای مردم و مسیر منتهی به صندوق آرا بوده است.
به همین سیاق می‌توان انبوهی از خطرها و پیامدهای ناامیدی مردم از چاره‌سازی «رای» و اقبال به گزینه‌های پرخطر دیگر را برشمرد که متضمن حجم عظیمی از خسران مادی و معنوی در همه ابعاد حیات جمعی و حتی فردی جوامع است؛ از شورش‌های کور و پرخطر تا انفعال مرگبار و غلتیدن به دامن بدبختی و دخالت خارجی و ... .
۴. از نگاه اسلام سیاسی مبتنی بر خوانش جمهوری اسلامی و متفکران آن نیز، نه تنها نقش و نظر مردم اصل است بلکه نام نظام سیاسی حاکم بر ایران نیز موید و مقوم آن است؛ همچنین اصلی‌ترین شعار انقلابیون نیز در کنار استقلال و آزادی، «جمهوری اسلامی» بوده است؛ چنانچه در توصیف دقیق و متقن نظریه‌پرداز و متفکر انقلاب استاد شهید مطهری، از «جمهوریت» به عنوان فرم و شکل نظام سیاسی و از «اسلامیت» به عنوان محتوای آن یاد شده است.
۵. هر دو رهبر دینی-سیاسی جمهوری اسلامی در نظر و عمل نه تنها همواره پایبند به نظر و خواست مردم بوده‌اند، بلکه یکی از مهمترین حساسیت‌هایشان دغدغه حضور و مشارکت حداکثری ملت در تعیین سرنوشت خود و بارزترین مصداق آن -انتخابات- بوده است. امام(ره) درباره اهمیت حضور و شرکت مردم بارها در کنار حق ذاتی مردم به وظیفه شرکت در انتخابات تاکید داشتند و فرمودند: «این وظیفه‌ای است الهی، وظیفه‌ای ملی، وظیفه‌ای انسانی؛ وظیفه‌ای است که ما باید به آن عمل کنیم؛ همه باید در انتخابات شرکت کنیم».
تحلیل محتوای سخنان و رهنمودهای رهبرم معظم انقلاب نیز نشان می‌دهد شرکت در اهمیت و ضرورت مراجعه به نظر مردم از مسیر صندوق رای و «شرکت حداکثری» در انتخابات یکی از پرتکرارترین هاست؛ ایشان حضور انتخاباتی «پرشور» مردم را نه تنها از بعد «نقش‌آفرینی در مدیریت کشور و برکشیدن خدمت‌گزارانی تازه‌نفس»، که فراتر از آن نشانه «پختگی و بلوغ سیاسی است که اقتدار ملی را با حکمت و عقلانیت در می‌آمیزد و کشور را در افکار عمومی جهان، در رتبه والایی از عزت و شکوه می‌نشاند».
شاید هیچ ایرانی نباشد که در مقاطع مختلف زمانی این سخن رهبری را نشنیده باشد: «همه باید تلاش کنند تا انتخابات پرشور و با حضور عمومی مردم برگزار شود».
۶. رهبری بارها تاکید کرده‌اند «اقتدار و استحکام نظام اسلامی از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون بر مبنای حضور و پشتیبانی مردمی بوده است»؛ ایشان در چند دوره از جمله رقابت حساس و نفسگیر دوم خرداد ۷۶، آن را «حماسه‌ای تاریخی» نامیدند و فارغ از نتیجه پیروزی هر یک از دو جناح اصلی کشور، از اصل مشارکت حداکثری مردم دفاع کردند.
یک نمونه دیگر آن فردای انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ بود که فرمودند: «جشن حماسی انتخابات دیروز، بار دیگر گوهر درخشان عزم و اراده ملی را در برابر چشم جهانیان به جلوه آورد». نگاه ژرف به این تعابیر، زنگ خطری اساسی را برای هرگونه پشت‌کردن اکثریت جامعه به مقوله انتخابات و گذر از فایده‌مندی آن آشکار می‌کند.
اقتدار نظام، استمرار انقلاب و اتحاد و استحکام سرزمینی ایران در همه ابعاد پیوند دهنده ملی، در گروی پذیرش یک شیوه مدنی، آزموده، مفید و موثر برای تعیین مشی کشور است، یعنی تکیه بر رای و خواست اکثریت با نگاهداشت حقوق اقلیت بر مبنای قانون؛ هرگونه خدشه بر این روش که در ۴ دهه گذشته بیش از ۴۰ بار از صافی تجربه گذشته، نه تنها نفی آرمان‌های اصیل انقلاب و سفارش‌های موکد امام(ره)، که آغاز یک انشقاق هولناک در تار و پود جامعه ایرانی است؛ هرگونه قهر احتمالی مردم با انتخابات، مهمترین انحراف از اصول و مبانی «جمهوری اسلامی» است.
همه نهادها و قوا، دستگاه‌ها و بخش‌های حاکمیتی، مسئولان خرد و کلان مملکت، همه مردم و اقشار جامعه لازم است ضمن ریشه‌یابی رخداد یکم اسفند۹۸ و تبیین چرایی عدم شور و نشاط سیاسی در فاصله ۴ ماه تا انتخابات آتی، چاره‌ای عاجل برای پیشگیری از هرگونه رویگردانی و قهر احتمالی مردم از صندوق آرا بیندیشند.۷. کارشناسان، مسئولان و دلسوزان نظام از همین حالا باید هر مانعی را که موجب کاهش مشارکت مردم خواهد شد، برطرف کنند؛ برخی رفتارهای ضدانتخاباتی همچون توهین به رئیس‌جمهوری و زیرسوال بردن عملکرد دولت در افکار عمومی و تریبون‌های مختلف تقبیح و محکوم شود که نتیجه‌ای جز دلسردی مردم از دولت، نظام و رویگردانی از انتخابات ندارد.
همه نهادها و قوا، دستگاه‌ها و بخش‌های حاکمیتی، مسئولان خرد و کلان مملکت، همه مردم و اقشار جامعه لازم است ضمن ریشه‌یابی رخداد یکم اسفند۹۸ و تبیین چرایی عدم شور و نشاط سیاسی در فاصله ۴ ماه تا انتخابات آتی، چاره‌ای عاجل برای پیشگیری از هرگونه رویگردانی و قهر احتمالی مردم از صندوق آرا اندیشیده و این سخن بنیانگذار انقلاب را بارها مرور کنند: «اگر خدای نخواسته بر اسلام یا کشور اسلامی از ناحیه عدم دخالت در سرنوشت جامعه، لطمه و صدمه‌ای وارد شود، یک یک تمام ملت در پیشگاه خدای قهار توانا مسئول خواهیم بود و نسل‌های آینده که ممکن است از کناره‌گیری‌های کنونی مورد هزارگونه تجاوز واقع شوند ما را نمی‌بخشند.»
ایرنا
