آیا نهاد شورا به خط پایان رسیده اند؟
آیا نهاد شورا به خط پایان رسیده اند؟
علی رغم اینکه مبحث شورا ریشه در آموزه های دینی و تاریخی و از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی است اما شروع رسمی فعالیت نهاد شورا در کشور به دولت اصلاحات باز می گردد و اکنون این نهال با پشت سر گذشتن فراز و نشیب های فراوان به ششمین دوره حیات خود رسیده است.
بنابر واقعیت ها عملکرد نهاد شورا در برخی شهر ها و روستاها موفق و بعضا تحول آفرین بوده است اما متاسفانه باید اذعان کرد که نهاد شورا به خصوص در شهر ها به دلایل مختلف از مدار وظایف و اختیارات که شامل ۳۴ ماده و ۹ تبصره است ازجمله انتخاب شهردار و همچنین بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارساییهای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی و تهیه طرحها و پیشنهادهای اصلاحی و راه حلهای کاربردی در این زمینه ها جهت برنامه ریزی و ارائه آن به مقامات مسئول ذیربط است ؛ فاصله گرفته و ادامه حیات آن با چالش مواجه شده است.
دلایل مختلفی را می توان برای حال ناخوش این روزهای نهاد شورا ازجمله اخبار ناامید کننده بازداشت اعضای شورا و انحلال شورا در شهرهای مختلف برشمرد ؛ لذا اگر برای درمان مشکلات چاره جویی نشود قطعا این زخم ها پیکر نحیف شورا را از پای درخواهد آورد.
هر چند لغزش برخی از اعضای شورا باعث گردیده که نگاه جامعه به نهاد شورا تغییر پیدا کند؛ اما واقعیت این است که ریشه مشکلات شورا را باید فراتر از مسائل یاد شده جست وجو کرد.
کم رنگ بودن روحیه کار جمعی در بین ما ایرانیان و داشتن روحیه خودمحوری و استبداد رای و ناتوانی در گفت وگو از جمله دلایل فرهنگی چالش های پیش روی ادامه فعالیت شورا در کشور است؛ آشکار شدن برخی از کاستی و ضعف قوانین وظایف و اختیارات شوراها، مقاومت بخش زیادی از مدیران در برابر اجرای وظایف و اختیارات اعضای شورا، عدم آشنایی اعضای شورا به وظایف و اختیارات، عدم نظارت عمومی و دستگاه های نظارتی بر عملکرد اعضای شورا، عدم راست آزمایی تخصص و تجربه داوطلبین شوراها در حوزه مدیریت شهری در زمان ثبت نام، تمرکز اصلی اعضای شوراهای شهرها برمدیریت شهرداری ها، استفاده ابزاری چهره های سیاسی از نهاد شورا درجهت اهداف سیاسی، غالب شدن منافع شخصی برخی از اعضای شورا بر منافع عمومی، سوء استفاده از رانت اطلاعات از سوی برخی اعضای شورا در اجرای طرح های توسعه و پروژه ها ، نقش پررنگ نگاه های قومی و قبیله ای در انتخاب اعضای شورا، نداشتن برنامه کارشناسی برای توسعه شهر ها، داشتن نگاه های آیندانگرانه برخی اعضای شورا برای حفظ پایگاه اجتماعی با دور زدن قوانین و دخالت در امور اجرایی شهرداری و.... از عوامل اصلی انحراف نهاد شورا ازاهداف ترسیم شده است این در حالی است که هدف آقای خاتمی رییس دولت اصلاحات برای عملیاتی کردن نهاد شورای شهر و روستا تسریع در توسعه و آبادانی شهر و روستا و واگذاری امور به مردم بود.
صاحب قلم که خود سابقه دو دوره حضور در نهاد شورا دارد به یاد دارد که در دوره های پیشین ماه ها قبل از شروع انتخابات شور و شوق فراوان برای ثبت نام در انتخابات شورا در بین جریانات سیاسی، افراد مستقل وجود داشت و اشتیاق شهروندان نیز برای مشارکت در انتخابات بسیار بالا بود اما علی رغم اینکه امروز برخی مسوولان از رکورد شکنی تعداد ثبت نام کنندگان در ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهرها و روستاها سخن می گویند؛ اما واقعیت غیر از آن چیزی است که در تربیون های رسمی بیان می شود.
شنیده شده است که افزایش آمار ثبت نام داوطلبان ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهرها و روستاها در برخی از شهرها و روستاها نتیجه رایزنی و درخواست و خواهش و ... بسیار زیاد مدیران اجرایی و سیاسی جهت حفظ شرایط قانونی برگزاری انتخابات در شهرها و روستاها بوده است، چرا که بخشی از داوطلبین علی رغم میل باطنی و داشتن هر گونه برنامه اقدام به ثبت نام کرده اند و از انگیزه لازم برای حضور در نهاد شورا برخودارنیستند و یقیننا اگر چنین افرادی به صحن پارلمان های محلی راه پیدا کنند دچار روزمرگی خواهند شد و از انگیزه لازم برای فعالیت برخودار نخواهند بود.
در کنار تمام دلایل استقبال سرد مردم و فعالان سیاسی و اجتماعی از ثبت نام درششمین دوره انتخابات شورای های شهرو روستا، نگرانی ازعملکرد هیئت های اجرایی و نظارت در کاهش میزان ثبت نام داوطلبین نیز تاثیرگذار بوده است که عملکرد هیئت اجرایی فرمانداری شهرستان قزوین نشان داد که این نگرانی تا چه اندازه واقع بینانه بوده است.
به هرحال علی رغم اینکه موضوع شورا ریشه در آموزه های دینی و تاریخی ما ایرانیان دارد و اکنون بیش از دو دهه از حیات آن در کشور می گذرد اما این روزها این نهاد مقدس از اهداف خود فاصله گرفته است که ضرورت دارد در جهت احیا و پویایی این نهاد مقدس با تجربه دوره های گذشته نقاط ضعف برطرف و نقاط مثبت تقویت شود تا شاهد بالندگی و تاثیر گذاری بیشتر این نهاد مقدس در کشورباشیم.
البته ناگفته پیداست آنچه که این روزها در صحنه برگزاری ششمین دوره انتخابات شوراهای شهرها و روستا ها در زمینه فرایند انتخابات و معرفی برخی داوطلبان می گذرد امید جامعه را به عملکرد موفق و احیای مجدد و جایگاه این نهاد مهم و اثرگذار کمترمی کند.
