“عاشورا” محور وحدت

“عاشورا” محور وحدت

ولی‌ا… حسین‌زاده

هنوز چند روزی از دهه اول محرم نگذشته است و همچنان حال و هوای ماه محرم که به سبب وقوع قیام اباعبدالحسین (ع) در آن برای پیروانش دارای اهمیت و ارزش فراوان است در جامعه ساری و جاری است و معمولا سوگواری سرورآزادگان جهان با اندکی فراز و فرود تا اربعین ادامه دارد.

تاکنون درخصوص چرایی، چگونگی و اهداف قیام عاشورا در ابعاد مختلف بسیار سخن گفته شده است و همچنان هر سال با فرا رسیدن ایام محرم با ادبیات و بیان‌های مختلف این قصه پر غصه، اما جریان ساز مجدد روایت تازه می‌شود و به‌نظر می‌رسد که روایت‌گری این قیام خونین و جریان‌ساز که از تمام ویژگی و عناصر یک رویداد ماندگار تاریخ‌ساز و هدایت‌گر برخودار است تا انتهای تاریخ ادامه پیدا کند چرا که بنا بر اعتقاد و باور رهروان مکتب عاشورا این داغ و نور خاموش شدنی نبوده و نیست.

ایران به عنوان بزرگترین کشور شیعه یکی از کانون‌های اصلی ارادتمندان امام حسین(ع) است و در طول تاریخ بعد از اسلام نیز این قیام امام حسین(ع) بوده است که خون حرکت و تحول را در پیکره جامعه تزریق کرده و محور و مدار تحولات کشور در ابعاد مختلف بوده است که برجسته‌ترین این تغییرات را می‌توان در شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی نام برد .

اما آنچه که در نکوداشت و عزاداری‌های قیام امام حسین(ع) کمتر مورد توجه و دقت نظر قرار گرفته است  نقش عزاداری‌های امام حسین (ع) در شکل‌گیری وحدت و همدلی و همبستگی ملل و اقشار مختلف مردم با سلایق، دیدگاه، فرهنگ، اعتقادات و باورهای مختلف است؛ چرا که یکی از پیام‌های مکتب و قیام امام حسین (ع) وحدت همه آزادگان بر محور حق بوده است.

واقعیت این است که حتی در میان شیعیان و پیروان امام حسین(ع) نیز در موضوعات مختلف اختلاف‌نظر و دیدگاه وجود داشته و دارد تا جایی که جامعه ایران را می‌توان رنگین‌کمانی از باورها درخصوص مکتب عاشورا دانست، اما این کثرت اندیشه‌ها و نگاه‌ها در ایام محرم همه یکرنگ  و یکدل زیر خیمه عزاداری امام حسین (ع) قرار می‌گیرند بدون  اینکه اختلافات و تفاوت‌های قبلی خود را مورد توجه قراردهند و افراد و گروه‌ها بنا بر آئین، رسوم و فرهنگ خود برای مظلومیت امام حسین (ع) و اصحابش به سوگ می‌نشینند و خیمه عزا به پا می‌کنند و اشک ماتم می‌ریزنند.

گذشته از تنوع و کثرت اندیشه‌های مختلف در ایران؛ در چند سال اخیر به دلائل مختلف از جمله مسائل سیاسی،  فرهنگی،  اجتماعی، اقتصادی و … جامعه ایران دچار تشتت شده و از یکپارچگی دهه‌های گذشته فاصله گرفته است.

به جز دلایل سیاسی، فرهنگی و … شکل‌گیری نسل جسور، پرسشگر، جست‌وجوگر، و آگاه نیز در شکل‌گیری و ایجاد شکاف بین نسل‌های مختلف در سرکشی‌های  کشور بی‌تاثیر نبوده است.

علی‌رغم تبلیغات و دعوت‌های گسترده رسانه‌های رسمی مشارکت و همراهی مردم در بسیاری از امور حاکمیتی از جمله انتخابات نسبت به گذشته کاهش داشته است که بیان دلایل آن از حوصله این نوشتار خارج است اما همچنان شکوه و جلال عزاداری‌های قیام ابا‌عبدالحسین(ع) در بین اقشار مختلف مردم پا برجا مانده است و می‌توان ادعا کرد که برپایی خیمه‌های عزا و راه‌افتادن دستجات سینی‌زنی و … به معنای واقعی مردمی و از روی اعتقاد و باور قلبی شکل می‌گیرد و بعضا دیدن تصویر چند کودک در برپا کردن یک تکیه ساده و بی‌ریا نشان‌دهنده‌ی عمق ارادت مردم به امام حسین(ع) است.

تصاویری که در رسانه‌های مختلف از عزاداری‌های دهه اول محرم انعکاس پیدا کرد و یا اینکه هر یک از ما در دستجات سینه‌‌زنی و مراسم زنجیرزنی شهرها و روستا‌های خود نظاره‌گر آن بودیم نشان‌دهنده‌ی این است که خیمه امام حسین (ع) آنچنان بزرگ و گسترده است که همه می‌توانند با تمام اختلافات فکری،  اندیشه‌ای، محله‌ای، قبیله‌ای و حتی تفاوت بین نسل‌ها از یک طفل شیرخوار تا یک فرد کهنسال و با هر تیپ و ظاهر داخل خیمه عزای امام حسین (ع) قرار بگیرند و هرکس به فراخور ظرفیت و آگاهی خود از این جام شراب طهور انسان‌ساز سرمست و سیراب شود و ره رستگاری  دو عالم را بپیماید.

پرچم سرخگون مکتب امام حسین (ع) همچنان می‌تواند اکثریت جامعه ایران را با اندیشه‌ها و آداب و رسوم مختلف حول محور خود جمع کند و خود را به عنوان یک مرکز ثقل و قطب‌نما و هدایتگر برای زندگی عزتمند و ایستادن در برابر ستمگران و ظالمان معرفی کند.

بنابراین وقتی که امام حسین (ع) همه اقشار مختلف مردم را می‌پذیرد و آغوش پر مهرخود را به روی همگان می‌گشاید نباید برخی از افراد با تصور اینکه حسینی‌تر هستند با رفتار و کردار خود برای حضور دیگران در این خیمه امن ممانعت ایجاد کنند.

وقتی که امام حسین(ع) برای پیروانش و دوستدارانش هیچ ممیزی تعیین نکرده چرا برخی از ما برای ورود دیگران به خیمه امام حسین (ع) ممیزی تعیین می‌کنیم و بعضا با رفتار و گفتارهای خود، آنها را از مکتب انسان‌ساز عاشورا دور می‌کنیم؟ البته این سخن بدان معنا نیست که عزاداری عاشورا در طول تاریخ دچار انحراف و خرافات نشده است که البته چنین بود و بعضا نیز همچنان بخشی از سبک و سیاق عزاداری‌ها از جمله قمه‌ زدن‌ها و … با روح مکتب امام حسین (ع) فاصله دارد که شهید مطهری و دیگر بزرگان کاملا به بسیاری از آنها اشاره کرده‌اند؛ بلکه مقصود این است که با نگاه و بهانه‌های نادرست عاشورا را که محور وحدت و همدلی است تفسیر به نفع خود نکنیم و یقیناً تمام افراد از جمله مداحان، خطیبان، مسئولین هیات‌ها و گروه‌هایی که با گفتار و رفتار خود در وحدت شکل گرفته اقشار مختلف مردم پیرامون مکتب امام حسین (ع) تفرقه و جدایی ایجاد می‌کنند باید در نگاه خود نسبت به قیام عاشورا تجدیدنظر کنند؛ چرا که مجالس امام حسین (ع) مکانی برای عقده‌گشایی‌های سیاسی و گروهی و … نیست.