روایتی از خاطرات تلخ و شیرین خبرنگاران استان قزوین

17 مردادماه که به عنوان «روز خبرنگار» نامگذاری شده، فرصت مغتنمی است تا به بررسی چالش‌ها و دغدغه‌های پیش روی این قشر که موارد مختلفی از قبیل امنیت شغلی و معیشتی و آموزش نیروهای فعل در رسانه‌ها می‌باشد، توجه شود.

 حرفه خبرنگاری با توجه به مشکلات و سختی‌هایی که دارد در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور تعریف شده است چرا که این قشر در انجام رسالتی که برعهده دارند با دغدغه‌های زیادی رو به رو هستند.

در شرایط فعلی شغلی و اقتصادی که در آن قرار داریم، خبرنگاران در حالی زبان گوی اقشار مختلف مردم جامعه بوده و خواسته های آنان را به گوش مسوولان امر می رسانند و شاهد رفع بسیاری از معضلات با پیگیری های مجدانه این قشر هستیم، خود با مشکلات عدیده ای چون معیشت و بیمه دست و پنجه نرم می کنند.

لزوم برخورداری خبرنگاران از امنیت شغلی و حقوقی

محمدرضا جباری سرپرست خبرگزاری برنا در استان قزوین با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و مسائل خبرنگاران بحث معیشت آنان است، اظهار کرد: حمایت‌های دولتی برای قشر خبرنگار وجود ندارد و اگر خبرنگاری بخواهد عملکرد حرفه ای داشته باشد، نمی تواند با درآمد حاصل از این شغل زندگی خود را تأمین کند. بنابراین وقتی هزینه‌های زندگی یک خبرنگار تأمین نباشد، طبیعی است که نمی تواند آزادانه و شجاعانه قلم بزند.

وی افزود: نکته اساسی دیگر در رابطه با حرفه خبرنگاری بحث امنیت شغلی این قشر است. با توجه به شرایط کشور، یک خبرنگار با مسایلی درگیر می‌شود که ناچار به بیان و بررسی برخی چالش‌ها و دغدغه‌هاست که قطع به یقین این موضوع در برخی افراد حساسیت ایجاد می کند. بنابراین بیان برخی انتقادات و مشکلات امکان دارد برای خبرنگار مشکل‌ساز شود لذا خبرنگاران به یک حمایت حقوقی و امنیتی نیاز دارند تا بتوانند آزاد و راحت البته منصفانه حرف خود و مردم را بیان کنند.

وی اضافه کرد: تا زمانی که فضای کاری هموار نباشد، خبرنگار نمی‌تواند مسایل و مشکلات مردم و جامعه را واقع بینانه بیان کند در حالی که بیان منصفانه مشکلات مردم و جامعه توسط رسانه می‌تواند در رفع آن‌ها کمک‌کننده باشد.

جباری ضمن انتقاد از فقدان خانه مطبوعات در استان قزوین عنوان کرد: با توجه به اینکه حمایت تکریمانه و اساسی از خبرنگاران وجود ندارد تا بتوانند به فعالیت بپردازند، به محض اینکه چالشی مغایر با ذایقه مسوولی توسط یک خبرنگار مطرح شود قطع به یقین با آن خبرنگار برخورد خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه عدم آموزش نیروهای خبرنگار در استان به وضوح مشاهده می‌شود، تصریح کرد: متاسفانه با کمبود خبرنگار حرفه‌ای نیز در استان رو به رو هستیم و آموزش نیروهای خبرنگار که از موضوعات مهم به شمار می‌رود، مغفول مانده است. طبیعی است که در برخی از موارد مرز انتقاد سازنده و تخریب رعایت نشود.

سرپرست خبرگزاری برنا در استان قزوین با بیان اینکه به واسطه فعالیت در حرفه خبرنگاری خاطرات تلخ و شیرین زیادی برای یک خبرنگار رقم می خورد، گفت: شیرین ترین خاطره برای یک خبرنگار این است که گزارش یا پیگیری خبری توسط وی موجب حل مشکلات مردم و جامعه شود اما یکی از خاطرات یه یادماندنی که من در عرصه خبرنگاری دارم، مربوط به سقوط بالگرد آقای امامی استاندار فقید قزوین است.

جباری بیان کرد: در جریان بازدید مرحوم امامی از منطقه زلزله زده الموت قرار بود با ایشان مصاحبه داشته باشم لذا پس از درخواست مصاحبه توسط بنده، ایشان از من خواستند با بالگرد آن ها به الموت بروم و مصاحبه را در آنجا انجام دهم اما من به دلیل اینکه با تیم فیلمبرداری صداوسیما همراه بودم، نتوانستم با آن ها همراه شوم. بنابراین قبل از اینکه اقای امامی سوار بالگرد شوند، مصاحبه را انجام دادم و قرار شد با خودرو این مسیر را طی کنیم.

وی افزود: از فیلمبردار خواستم مراحل بلند شدن بالگرد استاندار را تا زمانی که در معرض دید ما قرار دارد، فیلمبرداری کند که پس از آن متوجه شدم بالگرد ایشان سقوط کرده است. هنوز هم وقتی بالگردی را می بینم، این خاطره برای من تداعی می شود.

اهمیت شناخت مسوولان از حرفه خبرنگاری و ارزش قائل شدن برای کار خبری

زهرا عبدالهی سردبیر خبرگزاری ایسنا در استان قزوین نیز در گفت‌وگو با فارس با اشاره به سابقه فعالیت خود در عرصه رسانه‌ ای استان اظهار کرد: از سال 84 از طریق باشگاه خبرنگاران وارد عرصه خبر شدم اما در برهه‌ای از زمان به دلیل تحصیل در دانشگاه وقفه کوتاهی در فعالیت خبری داشتم. از سال 93 با ورود به خبرگزاری ایسنا به صورت رسمی به عنوان خبرنگار فعالیت‌های خود را ادامه دادم تا اینکه از آن سال تاکنون به عنوان سردبیر خبرگزاری‌ ایسنا مشغول به کار هستم.

وی با بیان اینکه متوسط درآمد خبرنگاران در شهرستان ها بسیار پایین بوده و بیمه خبرنگاری تقریباً وجود ندارد، افزود: با توجه به اینکه خبرنگاران شهرستان‌ها با مشکلات معیشتی رو به هستند، تمایلی زیادی برای ارتقاء خود ندارند زیرا دریافتی‌های آنان بابت زمانی که برای گزارشات اختصاص می‌دهند، تفاوتی ندارد. یک خبرنگار از بعد اقتصادی و درآمدی همواره به این می‌اندیشد که اگر برای نوشتن یک گزارش دو روز وقت بگذارد همان مبلغی را می‌گیرد که برای یک گزارش دو ساعته اختصاص داده است.

وی اضافه کرد: متأسفانه این موضوع موجب شده است که اغلب خبرنگاران فعال در شهرستان‌ها تمایلی برای ادامه همکاری نداشته باشند.

عبدالهی با اشاره به اینکه از بُعد دیگر مهم‌ترین دغدغه خبرنگاران «مردم» هستند، ادامه داد: خبرنگاران همواره دغدغه مردم را دارند و یکی از مواردی که باعث می شود یک نفر به سمت حرفه خبرنگاری سوق یابد همین موضوع است. البته این دغدغه در موقعیت های مختلف در عرصه هایی مانند فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بروز و ظهور می‌یابد.

سردبیر خبرگزاری ایسنا استان قزوین عنوان کرد: اگر فردی با عشق و علاقه وارد حرفه خبرنگاری شده باشد قطع به یقین علیرغم وجود تمام مشکلات همچنان روحیه مطالبه گری را در وجود خود حفظ می کند و برای مردم قدم برمی‌دارد تا بتواند گره‌ای از گره‌‌های زندگی مردم جامعه خود را باز کند.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین انتظار یک خبرنگار از مسوولان این است که پاسخگوی اعمال، رفتار و کردار خود باشند، تصریح کرد: پاسخگویی شفاف، صریح و درست مسوولان از دیگر مطالبات به حق خبرنگاران از آن‌ها به شمار می‌رود البته از این موضوع نیز نباید غافل شد که برخورداری مسوولان از سواد رسانه‌ای بسیار حایز اهمیت است. بنابراین یک مسوول باید سواد رسانه‌ای خود را تا جایی بالا ببرد که متوجه باشد دنیای امروز دنیای رسانه‌ها بوده و با فشردن یک دکمه در یک سوی دنیا می‌توان بسیای از معادلات آن سوی دیگر دنیا را تغییر داد.

عبدالهی بیان کرد: شناخت مسوولان از خبرنگاران و ارزش قائل شدن برای کار خبری توسط آن ها نیز از نکات دارای اهمیت به شمار می‌رود. زیرا مسوولان ما باید به درجه‌ای از سواد رسانه‌ای برسند که متوجه باشند، رسانه‌ها با فعالیت‌های خود می‌توانند تحولات زیادی را رقم بزنند.

سردبیر خبرگزاری ایسنا استان قزوین با انتقاد از عدم برخورداری برخی مسوولان از سواد رسانه‌ای خاطرنشان کرد: بارها پیش آمده مسوولی پس از بیان یک مطلب در جمع اصحاب رسانه‌ از آنان درخواست کرده است آن مطلب را انتشار ندهند و یا اینکه از طریق تماس تلفنی توضیح داده که منظورش از مطلبی که بیان کرده بود، چیز دیگری است. چنین رفتارهایی نشان‌دهنده فقدان یا کمبود سواد رسانه‌ای بین این قبیل مدیران است.

وی با اشاره به خاطرات زیادی که در این حرفه دارد و یکی از شیرین‌ترین آن‌ها آزادسازی مادران زندانی با راه‌اندازی یک پویش است، بیان کرد: اواخر سال 99 پویش «زندان جای مادران نیست» را با کمک همکاران خبرگزاری و سایر دوستان راه‌اندازی کرده و مبالغی را از طریق شماره حساب مربوط به خبرگزاری ایسنا جمع‌آوری کردیم و در پایان آن سال موفق شدیم چند مادر که در زندان به سر می‌بردند را آزاد کنیم.

عبدالهی یادآور شد: همچنین به مناسبت سالروز ازدواج حضرت فاطمه(س) و امام علی(ع) با یک خانم تسهیل‌گر ازدواج مصاحبه کردیم که بازخورد انتشار این مصاحبه و گزارش بسیار جالب بود. زیرا در فاصله زمانی کوتاهی بسیاری از مادرانی که این گزارش را خوانده بودند از طریق تماس تلفنی با خبرگزاری، شماره تماس آن خانم را درخواست می کردند تا برای فرزندان مجرد خود همسر مناسب پیدا کنند.

انتشار خبر استان شدن قزوین بهترین خاطره کاری من است

فرض اله فرامرزی یکی از خبرنگاران پیشکسوت استان قزوین با تأکید بر لزوم اجرای پایش خبرنگاران استان اظهار کرد: با توجه به حضور برخی از افراد خبرنگارنما در فضای رسانه‌ای استان قزوین، پایش خبرنگاران بسیار ضروری است تا خبرنگاران اصلی و فعال از خبرنگارنماها جداسازی شوند.

وی افزود: متاسفانه ورود به حرفه خبرنگاری در استان قزوین نسبت به بسیاری از مشاغل آسان‌تر شده و طبیعی است که با حضور خبرنگارنماها در فضای رسانه‌ای استان رو به رو باشیم. متأسفانه این افراد برای دریافت آموزش های خبرنگاری به خودشان زحمت نمی‌دهند زیرا هدف آنان چیزی غیر از فعالیت رسانه‌ای و انجام رسالت‌های خبرنگاری است.

فرامرزی ضمن تأکید بر ضرورت حفظ شخصیت و شأن خبرنگاری توسط تمام فعالان رسانه‌ای اضافه کرد: به تمام دوستان و همکارانم در عرصه رسانه توصیه می‌کنم که شخصیت و شأن حرفه خبرنگاری را حفظ نموده و خویشتن‌دار باشند زیرا همان طور که شغل خبرنگاری سخت و زیان‌آور است باید خویشتن‌دار نیز باشیم و احترام این شغل را حفظ کنیم.

این خبرنگار پیشکسوت قزوین با اشاره به خاطره‌ای که از سقوط بالگرد مرحوم امامی استاندار فقید قزوین داشت، بیان کرد: 
در جریان بازدید آقای امامی استاندار فقید استان قزوین از منطقه زلزله زده الموت در سال 83، قرار بود من هم برای پوشش خبری به دعوت استاندار با بالگرد ایشان به الموت بروم اما درست در آخرین لحظات حرکت تیم بازدیدکننده از منطقه الموت، مدیر وقت روابط عمومی استانداری از من خواست سوار بالگرد دیگری شوم.

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه استاندار نیز در حال مصاحبه با صدا و سیما بود، سوار بالگرد دیگر شده و حرکت کردیم. متاسفانه در این سفر بالگرد آقای امامی استاندار فقید قزوین سقوط کرده و سرنشینان آن نیز فوت کردند لذا اگر من هم سوار آن بالگرد می‌شدم، در حادثه مذکور جان خود را از دست می‌دادم اما خواست خداوند براین بود که زنده بمانم.

خبرنگار هفته نامه حدیث ما با اشاره به اینکه خاطره دیگری که در عرصه رسانه دارد و هیچ گاه از یاد نمی‌برد، انتشار خبر استان شدن قزوین بود، بیان کرد: با توجه به اینکه به صورت مستمر پیگیر استان شدن قزوین بودیم و تمام اخبار مربوط به کمیسیون‌های برگزار شده در این زمینه را منتشر می‌‌کردیم، انتشار خبر استان شدن قزوین نیز خاطره جالبی را بری من رقم زد.

ضرورت فعالیت یک نظام صنفی قوی جهت دفاع از حقوق خبرنگاران

ولی اله حسین زاده خبرنگار هفته نامه مینودر با انتقاد از در حاشیه قرار گرفتن بسیاری از بزرگان و پیشکسوتان حوزه رسانه در استان به دلیل برخی از بد اخلاقی های گذشته و عدم رعایت شأن و جایگاه پیشکسوتان اظهار کرد: بی ضابطه و بی قید و شرط بودن ورود خبرنگاران جدید به فضای رسانه ای استان، عدم وجود یک نظام صنفی قوی و تاثیرگذار به ویژه نداشتن خانه مطبوعات، عدم انتقاد پذیری مدیران، تبدیل شدن برخی از رسانه ها به عنوان روابط عمومی دستگاه ها، تمرکز بیش از اندازه برخی از رسانه ها و خبرنگاران به موضوعات زرد و حاشیه ای، قرار گرفتن برخی از رسانه ها به عنوان یک بنگاه اقتصادی تا رسانه ای از جمله مشکلات حوزه رسانه و خبرنگاری به شمار می رود.

وی عنوان کرد: انفعال، نداشتن خلاقیت و به روز نبودن برخی رسانه ها در رویارویی با فعالان فضای مجازی، پایین بودن دانش و آموزش و به روز نبودن تعدادی از خبرنگاران، جابه جایی حمایت از رسانه های خاص با جابه جا شدن قدرت سیاسی و اجرایی در استان فقط  بخشی از مشکلات و چالش های پیش روی رسانه ها و خبرنگاران استان قزوین است.

وی با تأکید بر لزوم حمایت مسوولان از خبرنگاران تصریح کرد: متأسفانه در حال حاضر  بین خبرنگاران فعال و غیر فعال در استان تفاوتی وجود ندارد و دردآور این است که حتی بعضا برخی از خبرنگاران غیر فعال بیشتر مورد توجه و حمایت مسوولین استان قرار می گیرند که  همین امر موجب شده است انگیزه خبرنگاران فعال کاهش یابد.

خبرنگار هفته نامه مینودر یادآور شد: شیرین ترین خاطره من مربوط به برگزاری آخرین جشنواره مطبوعات استان بود که به دلیل ذهنیت منفی نسبت به آثاری که برای شرکت در جشنواره ارسال کرده بودم، قصد خروج از سالن را داشتم اما ناگهان متوجه شدم مجری برنامه اسم من را با عنوان نفر دوم بخش یادداشت خواند.

حسین زاده یادآور شد: این یادداشت با تیتر «چرا قزوین اصفهان نمی شود» با نگارش درآمده و بیانگر مهم ترین مشکلات استان قزوین بود.

امید است بیان دغدغه ها و مشکلاتی که گریبان گیر فعالان عرصه رسانه است، تلنگری برای رفع آن ها توسط مسوولان باشد و شرایطی فراهم شود که خبرنگاران بدون دغدغه بتوانند به رسالت خود عمل نموده و فارغ از بسیاری مشکلات برای اعتلای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران قلم بزنند.

گزارش از حدیثه امین زاد گوابری فارس قزوین