چگونه مشارکت حداکثری مردم تحقق پیدا می‌کند
تمام کشورهایی که دارای انتخابات آزاد هستند میزان مشارکت مردم در انتخابات یکی از شاخص‌های مهم برای تعیین میزان محبوبیت و مقبولیت حاکمیت در میان مردم به شمار می‌رود و در دهه‌های اخیر، میزان مشارکت مردم در انتخابات به عنوان یکی از موئلفه‌های مهم قدرت حاکمیت‌ها در عرصه‌های مختلف داخلی و بین‌المللی تبدیل شده است. لذا حاکمیت‌های مختلف تلاش دارند با استفاده از ابزارهای مختلف مشارکت مردم را در انتخابات افزایش دهند تا با استفاده از این موئلفه قدرت بتوانند سیاست‌ها و برنامه‌های خود را در عرصه‌های داخلی و خارجی دنبال و پیاده کنند؛ اما سوال این است که آیا مشارکت حداکثری مردم در انتخابات ایران صرفا با دعوت گسترده از تمام تربیون‌های در اختیار حاکمیت یا حتی خواهش کردن و انتخابات را به اعتقادات و باورهای مردم گره زدن رقم می‌خورد؛ یا اینکه افزایش مشارکت مردم در انتخابات با فراهم شدن الزامات آن در یک بستر زمانی بلندمدت امکانپذیر می‌شود.
در این وجیزه به اختصار به چند مورد از عواملی که می‌تواند مشارکت مردم ایران در انتخابات مختلف از جمله انتخابات مجلس خبرگان رهبری، ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستاها را افزایش دهد اشاره می‌شود. البته بخشی از موئلفه‌های افزایش مشارکت مردم در تمام انتخابات مشترک و یکسان است.
هر زمان که واژه انتخابات به کار گرفته می‌شود ناخودآگاه واژه رقابت نیز در کنار انتخابات قرار می‌گیرد چراکه انتخابات واقعی و آزاد بدون رقابت معنا و مفهومی ندارد و انتخابات بدون رقابت آنچه که در کشورهای همانند کره شمالی، مصر، آذربایجان و … برگزار می‌شود صرفا کاریکاتوری از انتخابات است. بنابراین رقابت در انتخابات میزان مشارکت مردم را افزایش می‌دهد.
دومین موئلفه‌ای که می‌تواند مشارکت مردم در انتخابات را افزایش دهد، میزان رضایتمندی مردم از نتایج حضور در انتخابات گذشته است این بدان معنا است که اگر مردم از عملکرد منتخبین خود که با رای آنها به قدرت رسیده‌اند رضایت داشته باشند و در نتیجه حضور منتخبان مردم در نهادهای تصمیم‌ساز و اجراء تغییر مثبت در زندگی خود احساس کرده باشند؛ با اشتیاق در انتخابات حضور پیدا می‌کنند و اگر به هر دلیل از عملکرد منتخبین خود در نهادهای حاکمیت رضایت نداشته باشند و عملکرد منتخبین آنها حتی شرایط زندگی را بر آنها سخت‌تر کرده باشند طبیعتا میزان مشارکت در انتخابات کاهش پیدا خواهد کرد.
اگر مردم به این نتیجه برسند که با توجه به سیستم و شیوه برگزاری انتخابات امکان تغییر منتخبان و جریان فکری حاکم را با استفاده از صندوق رای ندارند انگیزه مشارکت خود را برای حضور در انتخابات از دست می‌دهند به همین دلیل است که مقام معظم رهبری در دیداری که با اعضای شورای نگهبان داشتند بر حضور نمایندگان جریانات مختلف سیاسی در انتخابات تاکید داشتند و مجدد در بیانی دیگر تغییر مدیران و رویکرد مدیریت کشور را با استفاده از صندوق رای برای مردم قابل حصول دانستند.
در این روزها که در آستانه برگزاری انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی قرار داریم بخش زیادی از مردم از خود می‌پرسند که خروجی و دستاورد یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی که بیشترین حمایت حاکمیت را به همراه داشته و هیچ مانعی نیز برای کار نکردن نداشته؛ چه بوده است و مصوبات و فعالیت این مجلس چه تغییرات و تحولات مثبتی در کشور و مسیر زندگی آنها ایجاد کرده است؟ البته نماینده اصولگرا و انقلابی مجلس خود خطاب به آقای قالیباف در مورد بی‌توجهی به معیشت مردم یادآور می‌شود «از روز اول که ما کار را شروع کردیم همه مصوبات را بررسی کنیم یک مصوبه پیدا نمی‌کنیم که یک لقمه‌ای به دهن مردم گذاشته باشد.»
بدون شک اگر مردم نسبت به عملکرد مجلس یازدهم در سطح ملی و همچنین نمایندگان حوزه‌های انتخابیه خود رضایت داشته باشند میزان مشارکت آنها در انتخابات 11 اسفندماه افزایش خواهد داشت و اگر به هر دلیل مردم از عملکرد مجلس یازدهم و نمایندگان حوزه‌های انتخابیه خود رضایت نداشته باشند میزان مشارکت آنها در انتخابات پیش‌رو کاهش پیدا خواهد کرد. در واقع بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که درصد رضایت مردم از عملکرد مجلس و نمایندگان بالا نیست.
به نظر نگارنده گره زدن زلف مشارکت مردم به باورها، اعتقادات و همچنین برخی از ارزش‌های مورد احترام نتیجه‌ای جز شکل‌گیری قطب‌بندی‌های جدید به همراه نخواهد داشت و اگر به هر دلیل از جمله غیررقابتی بودن انتخابات و همچنین عدم رضایت مردم از عملکرد منتخبان، میزان مشارکت مردم در انتخابات پیش رو کاهش پیدا کنند، که چنین امری محتمل به نظر می‌رسد؛ آیا می‌توان ادعا کرد که اعتقادات و باور مردم نسبت به آموزه‌های دینی و … سست شده است؟ این در حالی است که حضور در انتخابات یک حق مدنی است که بخشی از مردم از حق خود استفاده می‌کنند و بخش دیگری به هر دلیل نمی‌خواهند از این حق خود استفاده کنند.
و سخن پایانی اینکه؛ بسترهای مشارکت حداکثری مردم در انتخابات، حداقل باید از ماه‌ها پیش با بهبود شرایط اقتصادی و معیشت، استفاده از نمایندگان تمام گرو‌ها و جریانات فعال سیاسی در عرصه مدیریت کشور، تزریق روحیه امید در جامعه با برخورد بدون تبعیض با فساد، تغییرات در برخی از رویکردها و سیاست‌های نادرست، سپردن مسئولیت به شایستگان و نخبگان، تنگ کردن عرصه‌های مختلف مدیریت از حضور افراد متملق و چاپلوس، قرار گرفتن هر یک از دستگاه‌ها در جایگاه قانونی و تخصصی خود و …. می‌توانست شور و شوق انتخابات و در نتیجه مشارکت مردم را در انتخابات افزایش دهد.
واقعیت این است شمارش معکوس برای برگزاری انتخابات 11 اسفند شروع شده است لذا امکان تحقق بخشی از الزامات بیان شده طبیعتا وجود ندارد اما صاحب قلم معتقد است که سکوت و عدم اظهار نظر برخی از مسئولین و چهره‌های شاخص جریان حاکم بر کشور می‌تواند منحنی کاهش حضور را بیش از این نزولی نکند و امیدواریم با تمام گلایه‌های به‌حقی که مردم در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و … دارند شاهد مشارکت قابل قبول مردم در انتخابات یازده اسفند ماه باشیم .
