خبرنگاری شغلی برای تمام فصول

خبرنگاری شغلی برای تمام فصول

 دسترسی به اخبار و اطلاعات نیاز دیروز و امروز جامعه بشری بوده و هست و خبرنگاران به عنوان روایان رویدادها همواره در جمع آوری و کسب آن با مشکل روبرو بوده اند.

انسان همواره به اخبار و اطلاعات تازه نیازمند است از این رو کار روزنامه نگاری هرگز تعطیل بردار نیست و حرفه خبرنگاری شغلی برای تمام فصول محسوب می شود.

هر چند امروز روز خبرنگار نیست اما باید هر روز را روز خبرنگار بدانیم چون جامعه بدون فعالیت این قشر، پویا و زنده نیست و آنان در تمام شبانه روز به فعالیت مشغول هستند.

خبرنگاران هر روز برای کسب اطلاعات از حوزه های خبری خود با مشکل روبرو هستند و روزی نیست که خبرنگاری برای کسب اطلاعات و اخبار با دشواری روبرو نشود.



** خبرنگاری شغل پرخطر

خبرنگاری شغل پر خطری است که فقط علاقه می تواند افراد را به ادامه فعالیت در این حرفه ترغیب کند. مادیات در این شغل راهی ندارد و کسانی که صرفا بخاطر این موضوع این شغل را انتخاب کنند خیلی زود از ادامه فعالیت منصرف می شوند.

چنانچه به پیشینه روزنامه نگاری در ایران نگاهی بیاندازیم؛ متوجه خواهیم شد که این قشر از جامعه در اغلب مقاطع تاریخی با مشکلات عدیده ای مواجه بوده اند.

چه بسیار روزنامه نگاران آزاد اندیشی که در دوران مشروطیت به حبس های طولانی مدت و یا تبعید به ناکجاآباد محکوم شدند. آزاداندیشانی که به جرم باورهایشان یا به سیاه چاله های زندان های تاریک و مخوف افتادند و یا شرافت را به حقارت ترجیح داده و به لقاءالله پیوستند.



** ارتباط دائم خبرنگاران با مردم

ارتباط دائم با مردم از وظایف خبرنگاران است زیرا اگر این ارتباط قطع یا کمرنگ شود مسایل و مشکلات مردم بخوبی منعکس نخواهد شد. از این رو دقت، صراحت و صداقت به عنوان مشخصه‏ های یک خبرنگار موفق محسوب می شود.

اخبار و رویدادها، عامل تعیین کننده‏ای در نگرش ها، بینش ها و موضع ‏گیری‏های کلان به شمار می رود، بنابراین ناقلان اخبار سهم مهمی در چگونگی اتخاذ تدابیر و موضع ‏گیری‏های کلان می‏توانند داشته باشند چرا که این گروه قادرند با نوع و فرم تنظیم اخبار، میزان اعتنا یا بی‏ توجهی گروه ها و مسئولان را تغییر دهند.



** حرف های یک روزنامه نگار پیشکسوت

سعدالله زارعی روزنامه نگار پیشکسوت کشور می گوید: خبرنگار به فردی اطلاق می شود که با ثبت دقیق رخدادها و رویدادها در تلاش است تا تصویری روشن از واقعیات را به مخاطبان امروز و فردا ارایه دهد بر همین اساس نیز خبرنگاران نقشی محوری در عرصه فرهنگی و تمدنی جوامع دارند.

وی گفت: خبرنگار اساسا باید فعالیت خویش را در مدار کسب حقیقت قرار دهد و البته حقیقتی که از طریق ژرف اندیشی بدست آمده باشد؛ منتها در یک جامعه دینی، خبرنگار با یک وظیفه بیشتر نسبت به افکار عمومی و با نگاه به تاثیرات دراز مدت دنیوی و اخروی فعالیت می کند.

زارعی افزود: در جوامع اسلامی قطعا خبرنگاران نقش عمده ای در هدایت انسان ها به بهشت و جهنم دارند و بر همین اساس نیز این حرفه در جامعه دینی از حساسیت بیشتری برخوردار است.

این روزنامه نگار پیشکسوت روزنامه کیهان در ادامه با اشاره به واژه جنگ نرم تصریح می کند: شیوه های این جنگ به گونه ای است که در میدانی که به وسعت اذهان جامعه و افکار عمومی است کسانی فعالیت دارند که از رموز جامعه شناسی و روان شناختی برخوردار هستند.

وی یادآور شد: این افراد با بکارگیری ابزارهای فکری و معنوی در راستای ساخت یا ویران کردن یک جامعه در تلاش هستند؛ بر همین اساس افرادی که در عرصه رسانه فعالیت می کنند در خط مقدم جنگ و یا دفاع قرار دارند.

زارعی خاطرنشان کرد: این افراد می توانند کلیدی ترین نقش ها را در ساخت یک جامعه مطلوب و یا ویران ساختن یک جامعه نامطلوب ایفا کنند.

به گفته وی ، امروزه خبرنگاران در عرصه رسانه ای غرب، ابزاری برای انهدام ملت های رقیب تبدیل شده اند و بر همین اساس نیز بنگاه های بزرگ رسانه ای در غرب با استفاده از فنون خبرنگاری سعی در ایجاد تاثیراتی بنیادی در جامعه حریف دارند.

روزنامه نگار روزنامه کیهان می افزاید: بر همین اساس معتقدم افشای فعالیت های دشمنان در حوزه خبر بر علیه نظام جمهوری اسلامی و ایجاد 'تک' های مناسب تبلیغاتی و رسانه ای در مقابل اقدام تخریبی غربی ها باید هر چه بیشتر مورد توجه قرار گیرد.



**خبرنگار به عنوان عنصری جستجوگر

مهدی فضائلی روزنامه نگار نیز در مورد اینکه چرا این حرفه جزو مشاغل سخت به شمار می آید، می گوید: خبرنگاری اگر در مسیر صحیح و مناسب باشد، جزو مشاغل سخت است اما اگر این حرفه در مسیر اصلی قرار نگیرد همچون دیگر مشاغل به شمار می رود.

وی گفت: مسیر اصلی و مناسب بدین معناست است که خبرنگار به عنوان عنصری جستجوگر، پیگیر و ریسک پذیر در موقعیت های مختلف تحت تاثیر فشارها، القائات و وابستگی ها قرار نگرفته و رسالت خود را به درستی انجام دهد.

فضائلی ادامه داد: اما اگر همین خبرنگار یک رفتار کارمند مآبانه داشته باشد و به صورت عادی بخواهد به این حرفه بپردازد، طبیعتا نمی تواند در رده مشاغل سخت و زیان آور قرار گیرد.

فضائلی در ادامه با اشاره به توسعه حرفه روزنامه نگاری در کشور می افزاید: هم اکنون در میان خبرنگاران ایرانی، افرادی وجود دارند که همسطح دیگر همتایان غربی خودشان بوده و از اطلاعات و دانش کافی در این زمینه برخوردار هستند. هر چند که نمی توان کتمان کرد که ضعف هایی نیز وجود دارد که نشاندهنده ضعف در تسلط حرفه ای به شمار می رود.

وی یادآور شد: چند منظوره بودن و دارا بودن قابلیت های متعدد از جمله خصوصیات خبرنگاران بین المللی است که متاسفانه در کشور کمتر بدان پرداخته شده است.

وی ادامه داد: یک خبرنگار حرفه ای باید علاوه بر تسلط به چند زبان زنده دنیا، آشنا به مسائل عکاسی و تایپ نیز باشد تا بتواند در سریع ترین زمان ممکن خبری کامل را به نشریه و یا خبرگزاری خود ارسال کند.

فضائلی در ادامه با اشاره به وظیفه خبرنگاران ایرانی در مواجهه با جنگ نرم دشمنان می گوید: فردی که می خواهد در صحنه یک نبرد قرار گیرد؛ باید شرایطی را فراهم کند که مرحله نخست آن پذیرش و درک مناسب از نبرد است.

وی با بیان اینکه پذیرش نبرد گام نخست به شمار می آید، می افزاید: اگر کسی متوجه نباشد که در یک رویارویی و صحنه جنگ قرار دارد، طبیعتا مابقی شرایط را نمی تواند به مطلوب ترین شکل ممکن فراهم کند.

فضائلی گفت: شناخت دشمن و تاکتیک، راهبردها و اهداف دشمن گام نخست افسران جنگ نرم محسوب می شود تا در جریان کار خبری خویش به ناگاه با آن جریان همسویی و همراهی نداشته باشد.

وی افزود: شناخت جبهه خودی و باور اهداف، راهبردها و سیاست های تبیین شده گام مهم دیگری است که باید در این زمینه، خبرنگاران آشنایی کامل داشته و با انگیزه پا در عرصه اطلاع رسانی بگذارند.

فضائلی خاطرنشان کرد: تسلط و اشراف تکنیکی آخرین مرحله این چرخه است که می تواند اهداف و وظایف خبرنگاران را در مواجهه با جنگ نرم به سر منزل مقصود برساند.



**روزنامه نگار خاص

هوشمند سفیدی یکی از اساتید دانشگاهی علوم ارتباطات نیز در این زمینه می گوید: خبرنگاری در بیانی ساده به معنای تولید و نگارش خبر و تلاش برای انتقال آن به مخاطبان است.

سخت و زیان آور بودن حرفه روزنامه نگاری به سبب سختی تولید خبر است چرا که دسترسی به اخبار به راحتی ممکن نبوده و معمولا خبرنگاران شرایطی مناسب و مطلوبی برای تولید خبر و انتقال آن به مخاطبان ندارند.

یک سری از خبرها وجود دارد که دستگاه های مختلف تمایل دارند در اختیار مردم قرار دهند که اغلب آنان نیز تبلیغاتی است اما یکسری اخبار هم وجود دارد که مسوولان زیاد تمایل ندارند آن را در اختیار مخاطبان قرار دهند.

سفیدی می افزاید: کار آگاهی رسانی در بیشتر جوامع همیشه سخت بوده و تولید این اخبار نیز به راحتی امکان پذیر نبوده است و مسایل پشت پرده سیاسی نیز کار روزنامه نگار را دو چندان سخت تر می کند.

معمولا یک خبرنگار به راحتی دسترسی به اخبار خاص ندارد و باید مسیر سختی را برای یافتن حقیقت طی کند و حتی پس از انتشار آن نیز استرس واکنش انعکاس اطلاعات را دارد.

وی در ادامه با اشاره به تفاوت خبرنگاران ایرانی با دیگر همتایان غربی خودشان اظهار می دارد: معتقدم اغلب خبرنگاران کشور حرفه ای نبوده و آموزش های کافی را در این زمینه کسب نکرده اند.

همچنین اکثر خبرنگاران کشور متاسفانه تخصصی کار نمی کنند یعنی ما کمتر شاهد وجود روزنامه نگارانی در حوزه ای خاص هستیم اما در خارج از ایران تخصص گرایی در امر روزنامه نگاری بسیار مشهود است.

وی می افزاید: متخصص نبودن در زمینه ای خاص سبب می شود که خبرنگار اشراف کمتری در حوزه مربوطه داشته باشد و در هنگام مصاحبه خبری اطلاعات کافی در مورد موضوع نداشته باشد.

وی در پایان خاطرنشان می سازد: معتقدم خبرنگاران به عنوان پرچمداران آگاهی در جامعه به شمار می روند؛ لذا اگر روزنامه نگاران در شرایط مناسب و مطلوب کار نکند؛ بخش اطلاع رسانی و آگاهی بخشی جامعه مخدوش می شود.

ایرنا